کافئین یک ماده قدرتمندی است که برای بهبود عملکرد جسمانی و روحی فرد بسیار مفید است. مقداری کاففئین میتواند عملکرد ورزش، تمرکز و چربیسوزی را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. نیروهای ویژه ایالات متحده نیز از آن به هدف تقویت عملکرد و افزایش هوشیاری استفاده میکنند.
کافئین یک ماده قدرتمندی است که برای بهبود عملکرد جسمانی و روحی فرد بسیار مفید است. مقداری کاففئین میتواند عملکرد ورزش، تمرکز و چربیسوزی را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. نیروهای ویژه ایالات متحده نیز از آن به هدف تقویت عملکرد و افزایش هوشیاری استفاده میکنند.
کافئین در بسیاری از غذاها و نوشیدنیها یافت میشود، و بیش از 90 درصد از جمعیت ایالات متحده به طور مرتب آن را مصرف میکنند.
در این مقاله فواید کافئین و تاثیر آن بر چگونگی عملکرد در تمرینات ورزشی توضیح داده میشود.
کافئین به سرعت وارد جریان خون شده و سطح آن در خون بعد از 90-100 دقیقه به اوج میرسد. سطح کافئین برای 3-4 ساعت در حد بالا باقی میماند، سپس شروع به کاهش میکند. برخلاف بیشتر مکملها، کافئین میتواند بر روی مغز و سلولهای عضلانی نیز تاثیر بگذارد.
تاثیرات کافئین روی بدن بسیار متنوع است. و این تاثیرات عبارتند از:
کافئین یک مکمل آماده مصرف، برای بسیاری از ورزشکاران است. به دلیل تاثیرات مثبت آن بر عملکرد ورزش، برخی از سازمانها - از جمله NCAA - اقدام به ممنوعیت مصرف آن در مقادیر بالا، کردهاند.
در یک مطالعه، مشخص شد که 9.8 میلی گرم در لیتر (4/45 میلی گرم بر کیلوگرم یا در کل حدود 400 میلی گرم) کافئین باعث افزایش استقامت در ورزشکاران میشود.
آنها توانستند 1.3- 2 میل (2-3 کیلومتر) را بیش از گروه مصرف کننده شبه دارو پوشش دهند.
در مطالعه دوچرخهسواران، کافئین نسبت به کربوهیدرات یا آب برتری داشت. و مصرف آن، باعث افزایش فعالیت تا 7.4 درصد در مقایسه با 5.2 درصد فعالیت افرادی که کربوهیدرات مصرف میکردند، شد.
در آزمایشی دیگر، کافئین و کربوهیدراتها را با هم ترکیب کردند، و این ترکیب جدید در مقایسه با آب به تنهایی 9 درصد و کربوهیدرات به تنهایی 4.6 درصد، باعث بهبود عملکرد گردید.
در یک مسابقه دو به مسافت 1500 متر، دوندههایی که به طور منظم قهوه میخوردند، به اندازه 4.2 ثانیه سریعتر از کسانی بودند که قهوه فاقدکافئین مصرف میکردند.
یک مطالعه دیگر نیز نشان داد که قهوه با برطرف کردن حس خستگی، ادراک سختیهای تمرین را کاهش داده و به ورزشکاران این امکان را میدهد تا سختتر کار کنند.
شواهد در مورد تاثیر کافئین در ورزشهای سنگین، متعدد و متفاوتند. کافئین برای ورزشکاران حرفهای و آموزشدیده، مزایای چشمگیری دارد، اما به نظر میرسد مزایای کمتری برای مبتدیان یا کسانی که آموزش نمیبینند به همراه دارد.
دو مطالعه در مورد مردانی که بطور تفریحی در زمینه دوچرخهسواری با سرعت، فعال هستند، نشان میدهد که هیچ تفاوتی بین اثرات کافئین و آب وجود ندارد. با این وجود، این نوع ورزش، در بین ورزشکاران رقابتی، ارتباط بین مصرف کافئین و بهبود قابل توجهی در قدرت را نشان داده است.
مطالعه دیگری به بررسی تاثیر کافئین بر شناگران آموزشدیده و مبتدی پرداخت. باز هم، در گروه آموزشدیده پیشرفت مثبتی مشاهده شد، اما مصرف آن برای مبتدیان هیچ تاثیری نداشت.
در ورزش های گروهی، مکملهای کافئین منجر به پاس دادنهای دقیق توپ در بازی راگبی، 500 متر پارو زدن در قایقرانی و افزایش سرعت دویدن در بازی فوتبال آمریکایی شده است.
هنوز هم تحقیقات در مورد استفاده از کافئین در فعالیتهای قدرت یا مقاومتی در حال انجام است.
اگرچه چندین مطالعه تاثیر مثبتی را یافتهاند، اما این شواهد هنوز قطعی نیستند.
در یک مطالعه مشخص شد که کافئین تاثیر مثبتی بر روی تمرین پرس سینه دارد، اما هیچ تاثیری روی قدرت پایین تنه یا دوچرخهسواری سرعتی ندارد.
با مقایسه 27 مطالعه مشخص شد که کافئین میتواند قدرت عضلات پا را تا 7 درصد بهبود بخشد، اما هیچ تاثیری در گروههای عضلانی کوچکتر را نشان نمیدهد.
کافئین همچنین میتواند استقامت عضلات، از جمله میزان تکرارهای انجام شده برای یک وزن معین را بهبود بخشد.
بطور کلی، تحقیقات فعلی نشان میدهد که کافئین ممکن است بیشترین مزایا را برای فعالیتهای مبتنی بر قدرت که گروههای بزرگی از عضلات را درگیر میکنند، داشته باشد.
کافئین یک ماده رایج در مکملهای کاهش وزن است. تحقیقات اولیه نشان داده است که مصرف کافئین قبل از ورزش، باعث آزاد شدن 30 درصد چربی ذخیره شده میشود.
یک مطالعه دیگر نشان داد که مکملهای کافئین، میزان آزاد شدن چربیهای ذخیره شده در قبل و بعد از تمرین بدنسازی را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد.
کافئین همچنین میزان چربیسوزی در حین ورزش را بالا برده و این امر باعث افزایش تولید گرما و اپینفرین (epinephrine) در بدن میشود، که در نهایت به سوزاندن کالری و چربی اضافه کمک میکند.
با این وجود، در حال حاضر هیچ شواهدی وجود ندارد که مصرف کافئین در طولانی مدت منجر به کاهش وزن در میان ورزشکاران شود.
کافئین برای همه مناسب نیست و استفاده از آن همیشه نمیتواند خوب باشد. از این رو هنگام استفاده از مکمل کافئین، چندین نکته وجود دارند که باید به آنها توجه کنید.
اگر قهوه، نوشیدنی انرژیزا، نوشابه یا شکلات تلخ مصرف میکنید، ممکن است مزایای کمتری را از مکملها بدست آورید. زیرا که بدن شما تحمل خود را نسبت به مقادیر کافئین، افزایش داده است.
به نظر میرسد کافئین انیدرو (Caffeine anhydrous) یا فاقد آب، بیشترین فایده را برای عملکرد ورزش دارد، اما قهوه نیز گزینه مناسبی است. ضمن اینکه قهوه آنتیاکسیدانها و فواید سلامتی متنوعی نیز دارد. طی تحقیقی در اینباره، 38 نفر از مشارکتکنندگان که نیمی از آنان زن و نیمی دیگر مرد بودند، بررسی شد که چگونه نوشیدن قهوه قبل از آزمایش دوچرخه سواری 5 کیلومتری (حدود 3 مایل)، عملکرد آنان را تحت تاثیر قرار داده است. ازشرکت کنندگان خواسته شد تا به مدت 12 ساعت از مصرف کافئین و انجام فعالیتهای شدید، خودداری کرده و پس از آن، قهوه حاوی کافئین به مقدار 3 میلی گرم برای هر کیلو گرم از وزن خود را بنوشند.و از گروه کنترل نیز درخواست شد که چیزی مصرف نکنند یا اینکه آب حاوی عطر و طعم قهوه (شبه دارو) بنوشند.
نتایج این بررسی، علاوه بر اینکه تاثیر قابل ملاحظه قهوه بر بهبود عملکرد هر دو جنس را در این مطالعه آزمایشی تایید کرد، همچنین نشان داد که نه تنها واکنش مردان و زنان به تاثیرات قهوه یکسان و مشابه بوده، بلکه در حقیقت قهوه همچنان یک روش عملی برای دریافت کافئین جهت افزایش عملکرد در قبل از ورزش است.
به هر حال، میزان مصرفی کافئین، اغلب بر اساس وزن بدن و در حدود 2.4 تا 7.7 میلی گرم در هر کیلو وزن بدن (5-6 میلی گرم در کیلوگرم) تنظیم میشود. این میزان برای اکثر افراد در حدود 200-400 میلی گرم است، اگرچه در برخی مطالعات تا 600-900 میلی گرم نیز مصرف میکنند.
برای ارزیابی میزان تحمل خود، از 150-200 میلی گرم شروع کنید. سپس برای حفظ مزیت عملکرد، مقدار آن را به 400 یا حتی 600 میلی گرم افزایش دهید.
اگر میخواهید از کافئین برای فعالیت در ورزش حرفهای استفاده کنید، شما باید آن را برای رویدادها و مسابقات مهم نگهدارید تا حساسیت بدن شما نسبت به اثرات آن همچنان حفظ شود.
برای عملکرد بهینه، حدود 60 دقیقه قبل از مسابقه آن را مصرف کنید. با این حال، اگر عادت به مصرف کافئین ندارید قبل از آن این روش مصرف را حتما آزمایش کنید.
در یک مقدار معقول، کافئین میتواند مزایای بسیار زیاد و عوارض جانبی بسیار کمی را به همراه داشته باشد. ولی با این وجود، ممکن است برای بعضی از افراد نامناسب باشد.
در اینجا برخی از عوارض جانبی رایج مصرف بیش از حد کافئین، ذکر شده است:
مصرف مقادیر بالای 600 میلی گرم، بویژه برای آنهایی که به مصرف کافئین عادت ندارند، نشان داده شده است که احساس لرزش و بیقراری را در آنها افزایش میدهد.
افرادی که مستعد اضطراب هستند بهتر است از مصرف کافئین در مقادیر زیاد خودداری کنند.علاوه بر این، کافئین برای افرادی که داروهای خاصی مصرف میکنند، و همچنین کسانی که دارای بیماری قلبی یا فشار خون بالا هستند، توصیه نمیشود.
زمانبندی میتواند همچنین مهم باشد، زیرا کافئین در اواخر شب یا هنگام غروب ممکن است خواب را مختل کند. بنابراین سعی کنید بعد از 4 یا 5 بعدازظهر از مصرف کافئین خودداری کنید.
همچنین حواستان باشد که مقادیر میلی گرم را با گرم اشتباه نگیرید.
کافئین یکی از موثرترین مکملهای ورزشی موجود است. همچنین استفاده از آن بسیار ارزان و نسبتا بیخطر است.
مطالعات نشان دادهاند که کافئین میتواند میزان عملکرد در ورزشهای مقاومتی، استقامتی و قدرتی را بهبود بخشد. با این حال، به نظر میرسد بیشترین بهره را ورزشکاران آموزشدیده از آن بدست میآورند.
میزان توصیه شده، به نسبت وزن هر شخص متفاوت است، اما بطور معمول حدود 200-400 میلی گرم است که 30-60 دقیقه قبل از تمرین بدنسازی مصرف میشود.
به نظر میرسد مکملهای کافئین فاقد آب، مفیدترین هستند، اما قهوه همچنان گزینه خوبی است.